THỜI SỰ & SUY NGẪM

Nhà nghiên cứu lịch sử Lê Minh Đức

Ông Lê Minh Đức, sinh năm 1936 tại Mỹ Tho, nguyên Phó Trưởng Ban Nghiên cứu Lịch sử Đảng thuộc Ban tuyên giáo Tỉnh ủy Tiền Giang, nguyên Phó Hội trưởng Hội khoa học Lịch sử tỉnh Tiền Giang là nhà nghiên cứu lịch sử tâm huyết.
Cha ông là liệt sĩ, nhà báo Lê Văn Đổng, bị chính quyền Sài Gòn bắt giam, hy sinh năm 1969 tại nhà tù Côn Đảo. Em trai ông là liệt sĩ Lê Minh Lý, công tác Tuyên huấn thành ủy Sài Gòn, hy sinh năm 1968. Mẹ ông, cụ bà Huỳnh Kim Hoa, sống tại ấp 1, xã Đạo Thạnh, thành phố Mỹ Tho, được Nhà nước phong tặng danh hiệu cao quý “Bà mẹ việt Nam anh hùng”…
Năm 1953, ông Lê Minh Đức đi bộ đội, đơn vị pháo binh thuộc sư đoàn 324 và theo đơn vị tập kết ra Bắc. Ông được quân đội cử đi học tại khoa Sử trường Đại học Sư phạm Hà Nội. Được các giáo sư đầu ngành như giáo sư Trần Văn Giàu, giáo sư Đinh Xuân Lâm, giáo sư Trần Quốc Vượng… giảng bài, truyền thụ kiến thức và trao gửi tâm huyết nghiên cứu lịch sử, ông mong sẽ được đóng góp xây dựng quê hương bằng những kiến thức lịch sử đang được học tập…
Từ năm 1972 đến 1975, ông đi chiến trường B, công tác tại Ban giáo dục khu 5… Năm 1982, ông trở về quê mẹ, công tác tại Trường Trung học Sư phạm Tiền Giang và sau đó, ông được Ban tổ chức Tỉnh ủy Tiền Giang phân công làm Phó Trưởng Ban nghiên cứu lịch sử Đảng Tiền Giang. Công việc mới, đúng theo sở trường và tâm nguyện, đem lại cho ông niềm vui sáng tạo.
Đầu thế kỷ 20, Mỹ Tho là tỉnh là địa bàn trọng điểm của chiến trường Khu trung Nam bộ (Khu 8), có nhiều chiến công vang dội, một trong những sự kiện lớn của Đất nước là cuộc Khởi nghĩa Nam kỳ tháng 11 năm 1940. Đây chính là nơi lá cờ đỏ sao vàng lần đầu tiên xuất hiện tại đình Long Hưng.
Với những vai trò quan trọng của Tiền Giang trong lịch sử Đảng, việc sưu tầm tư liệu lịch sử là rất quan trọng. Ông đề nghị và được Thường vụ đồng ý liên hệ các cơ quan ở Trung ương, ở các tỉnh bạn trao đổi, cung cấp tư liệu. Cơ quan Ban nghiên cứu lịch sử Đảng tỉnh ủy Tiền giang đã có được một kho tư liệu phong phú để đáp ứng công tác nghiên cứu lâu dài.
Bước vào đầu những năm 90, tỉnh Tiền Giang lập dự án “Địa chí Tiền Giang”. Nhà nghiên cứu lịch sử Lê Minh Đức đã trình bầy về kho tư liệu phong phú đã sưu tầm, bảo quản và đang khai thác của tỉnh Tiền Giang. Nhà nghiên cứu Lê Minh Đức đã thay mặt cơ quan nhận trách nhiệm tổ chức sưu tầm, biên soạn công trình “Địa chí Tiền Giang”.
Với những cố gắng của mình, ông cùng các đồng nghiệp đã hoàn thành hai công trình tâm huyết là “Địa chí Tiền Giang” (xuất bản năm 2005) và “những cống hiến quan trọng của khởi nghĩa Nam kỳ tháng 11 năm 1940 tại Mỹ Tho trong lịch sử cách mạng Việt Nam”.

Ông Lê Minh Đức  viếng mộ cụ Lê Quang Sô, người thiết kế lá Cờ đỏ sao vàng

Năm 2005, Tỉnh ủy Tiền Giang phối hợp cùng Viện Lịch sử Đảng tổ chức Hội thảo về Khởi nghĩa Nam kỳ tháng 11 năm 1940 tại Mỹ Tho. Thay mặt những người cùng làm việc, nhà nghiên cứu lịch sử Lê Minh Đức đã đọc tham luận khoa học, công bố hai phát hiện quan trọng.
Một là, người thiết kế lá cờ đỏ sao vàng trong khởi nghĩa Nam kỳ tháng 11 năm 1940 là Lê Quang Sô (tức Lê Văn Sô, tức Hai Sô), quê ở làng Đạo Thạnh, nay là xã Đạo Thạnh, thành phố Mỹ Tho, tỉnh Tiền Giang.
Hai là, ngày thành lập lực lượng vũ trang cách mạng tỉnh Mỹ Tho là ngày 12 tháng 8 năm 1940 khi chuẩn bị cho Khởi nghĩa Nam kỳ tháng 11 năm 1940.
Việc công bố người thiết kế cờ đỏ sao vàng Lê Quang Sô tạo nên sự chú ý đặc biệt trong giới nghiên cứu và những người quan tâm.
Tuy đã nghỉ hưu nhưng nhà nghiên cứu Lê Minh Đức vẫn làm việc bền bỉ. Nhân Kỷ niệm ngày khởi nghĩa Nam kỳ, Tháng 11- 2002, ông viết bài báo “Nam Kỳ khởi nghĩa, những vấn đề còn đó”, đăng trên báo Ấp Bắc, nhắc nhở những nhà nghiên cứu lịch sử tiếp tục các công trình tâm huyết, đóng góp xây dựng quê hương.
Mười lăm năm sau cuộc Hội thảo năm 2005, ông Lê Minh Đức đến thăm Nhà thờ tổ tộc họ Lê ở ấp 5 xã Đạo Thạnh, thành phố Mỹ Tho và thăm mộ Cụ Lê Quang Sô. Tay run run thắp nén nhang trước mộ phần người thiết kế cờ đỏ sao vàng, nhà nghiên cứu cảm động và toại nguyện.
Ông Lê Minh Đức, anh bộ đội Cụ Hồ, nhà nghiên cứu lịch sử tâm huyết đã cống hiến những năm tháng sung sức và sáng tạo nhất cho sự nghiệp, góp phần làm rạng rỡ quê hương.
Viết tại xã Đạo Thạnh, ngày 10 tháng 11 năm 2019

.
Bài và ảnh: NGUYỄN TRI NHA – NGUYỄN MẠNH BÌNH